پارک ملی سیاه کوه یزد را بهتر بشناسیم - وبلاگ آقا ایرج

به گزارش وبلاگ آقا ایرج، برای گشت وگذار در بزرگ ترین کویر استان یزد باید به 40 کیلومتری شمال اردکان و منطقه ای ناشناخته سفر کنید که به اعتقاد بعضی افراد، بکرترین نقطه ایران محسوب می گردد: پارک ملی سیاه کوه یزد؛ بیابانی پهناور با وسعتی برابر با 80 هزار هکتار و حیات وحشی شگفت انگیز که در مکانی عاری از سکنه در حدفاصل استان های یزد و اصفهان قرار گرفته است.

به لطف موقعیت مکانی خاص و دورافتادگی از سکونتگاه های شهری، کویر سیاه کوه از گزند دستان ویرانگر شکارچیان غیرمجاز در امان مانده و اکوسیستم منحصربه فرد خود را حفظ نموده است.

این پارک از منابع طبیعی ارزشمند کشورمان محسوب می گردد که در لیست منطقه ها حفاظت شده ایران نیز به ثبت رسیده و تحت پوشش سازمان محیط زیست قرار گرفته است. در این مطلب با کویر سیاه کوه، پارک ملی سیاه کوه یزد و بخش های مختلف و تماشای های بی شمار آن آشنا خواهید شد تا چنانچه قصد داشتید با خرید بلیط هواپیما یزد راهی شهر بادگیرها شوید، بازدید از این منطقه تماشایی و بکر را نیز در برنامه سفر خود بگنجانید.

معرفی کویر سیاه کوه یا همان کویر عقدا

کویر سیاه کوه که به کویر عقدا نیز معروفیت دارد، بخشی از پارک ملی سیاه کوه و از اماکن گردشگری و جاهای تماشای اردکان یزد محسوب می گردد. این منطقه بیابانی که از نمایی فوقانی به هلال ماه شباهت دارد، در حاشیه جنوبی پارک ملی سیاه کوه و مجاورت کویرهای زردین و اردستان قرار گرفته است.

این منطقه جزء بزرگ ترین منطقه ها کویری یزد نیز به شمار می رود. کویر سیاه کوه فاقد منابع آب شیرین و درنتیجه هرگونه حیات وحش و پوشش گیاهی بوده و از باتلاق ها و نمکزارهایی پست و بلند تشکیل شده است.

کویر سیاه کوه از نظر آب وهوا نیز نوسانات زیادی را در طول شب و روز و در فصول مختلف سال تجربه می نماید؛ به طوری که در بعضی زمان های سال دمای هوای این منطقه تا 45 درجه سانتی گراد افزایش می یابد و در فصول سرد نیز گاهی به منفی 25 درجه سانتی گراد می رسد. برای بازدید از این منطقه توصیه می گردد که به هیچ وجه فصل تابستان را برای کویرگردی در این منطقه انتخاب نکنید، چراکه گرمای طاقت فرسا و تابش مستقیم پرتوی زیان بار خورشید این منطقه می تواند سلامت شما را به مخاطره اندازد.

کویر و پارک ملی سیاه کوه کجاست؟

همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، پارک ملی سیاه کوه در حدفاصل بین یزد و اصفهان و در کیلومتر 40 جاده اردکان به چوپانان قرار گرفته است؛ اما کویر سیاه کوه که بخشی از منطقه حفاظت شده سیاه کوه به شمار می رود، در حاشیه جنوبی منطقه حفاظت شده سیاه کوه و در 20 کیلومتری جنوب شهر انارک قرار گرفته است.

کویر سیاه کوه یا همان عقدا از بخش جنوبی به کوه نمک و گریگون منتهی شده و از بخش غربی به بیابان های نائین و نوگنبد محدود می گردد و از شمال نیز به وسیله ارتفاعات انارک محصور شده است.

پارک ملی سیاه کوه

پارک ملی سیاه کوه در مجاورت منطقه وسیع حفاظت شده سیاه کوه قرار گرفته و وسعتی حدود 80 هزار هکتار از این منطقه را به خود اختصاص داده است. این پارک از دو بخش مختلف شمالی و جنوبی تشکیل شده که بخش شمالی این پارک ملی در استان اصفهان واقع شده و بخش جنوبی آن نیز در محدوده استان یزد است. ازآنجایی که کویر سیاه کوه در بخش جنوبی این پارک قرار گرفته، دسترسی به این منطقه صرفاً به وسیله دو ورودی اصلی شمال شرقی و جنوب شرقی منطقه حفاظت شده سیاه کوه اردکان امکان پذیر است.

این پارک از نظر ریخت شناسی، تلفیقی از منطقه ها پست و مرتفع است؛ منطقه ها پست شامل دشت هایی کم خاک در حاشیه شرقی و غربی منطقه بوده و بخش های مرتفع در نزدیکی قله سیاهکوه یا همان کافر کوه قرار گرفته اند؛ اما نقطه قوت اصلی این پارک، موقعیت مکانی دورافتاده و منحصربه فردی است که امکان رشد و تکثیر گونه های مختلف گیاهی و جانوری را فراهم نموده است.

جانوران و پوشش گیاهی پارک ملی سیاه کوه

همان گونه که پیش تر نیز گفته شد، پارک ملی سیاه کوه به دلیل عدم وجود راه های دسترسی سهل العبور به شهرهای اطراف، در انزوای کامل از دنیای بیرون خود به سر می برد و اکوسیستم منحصربه فرد و گونه های گیاهی و جانوری نادری را در خود جای داده است.

طبق گزارش سازمان محیط زیست، 19 گونه پستاندار در این منطقه زندگی می نمایند که 8 گونه از آن ها جزء جانوران کمیاب و در حال انقراض دنیا محسوب می شوند. غزال ایرانی، شاه روباه، دوپای کوچک، هامستر خاکستری، خارپشت ایرانی، روباه شنی، پامسواکی بزرگ و کل و بز ازجمله حیواناتی است که در این منطقه به بقای خود ادامه می دهند. ناگفته نماند که این منطقه زیستگاه دو گونه نادر کاراکال و یوزپلنگ آسیایی نیز هست که این مسئله بیش ازپیش بر ارزش این منطقه و اهمیت حفظ و نگهداری از آن افزوده است.

پرندگان مختلفی نیز نظیر عقاب شاهی، بالابان، بحری، هوبره، شاهین، تیهو، کبک، سارگپه پابلند، زنبورخوار معمولی و چکاوک بیابانی در دشت های اطراف سیاهکوه به کرات دیده شده اند. افزون بر این، شرایط اکولوژیکی این منطقه موجب رشد و تکثیر خزندگان کمیابی نظیر شترمار شیرازی، بزمجه بیابانی، آگامای سروغی خاکستری، سوسمار خاردم ایرانی، مار شاخدار و لاک پشت مهمیزدار شده است.

پارک ملی سیاهکوه از نظر گونه های گیاهی نیز مکانی غنی و قابل توجه بوده و محدوده گسترده ای از گونه های گیاهی نادر ایران را در خود جای داده است: از شور یزدی و آویشن شیرازی گرفته تا گل زوفا و گونه های مختلف کلاه میرحسن دم عقربی، بیش از 45 گونه گیاهی متمایز و کمیاب در این منطقه یافت می شوند. ناگفته نماند که پارک ملی سیاه کوه رویشگاه طبیعی گیاهانی دارویی نظیر درمنه، جفنه، پرند، قیچ و رمس در کشور به شمار می رود.

برترین و بدترین زمان های بازدید از پارک ملی سیاه کوه

بازدید از منطقه ها کویری در ماه های گرم و سرد سال به دلیل افزایش و کاهش بیش ازحد دمای هوا در این منطقه ها چندان منطقی به نظر نمی رسد؛ پارک ملی سیاه کوه نیز جزء منطقه ها کویری محسوب می گردد و از این قاعده مستثنا نیست.

پارک ملی سیاه کوه تابستان های بسیار داغ و توان فرسا و زمستان های بسیار سرد و سوزناکی دارد. هوای این منطقه با میانگین دمایی معادل 19 درجه سانتی گراد و مقدار بارشی حدود 65 میلی متر، در دسته بندی فراخشک معتدل جای می گیرد که نوسانات آب وهوایی شدیدی را در بخش های مختلف خود تجربه می نماید؛ بنابراین برترین زمان برای خرید بلیط هواپیما اصفهان و بازدید از این منطقه، فصل بهار و اوایل فصل پاییز است.

راه دسترسی پارک ملی سیاه کوه و کویر عقدا

برای دسترسی به پارک ملی سیاه کوه ابتدا باید به منطقه حفاظت شده سیاه کوه سفر کنید. برای ورود به این منطقه دو ورودی مختلف در شمال شرق و جنوب شرق در نظر گرفته شده است: ورودی اول جاده ای است آسفالته که در کیلومتر 40 جاده اردکان به چوپانان قرار گرفته و ورودی دوم در کیلومتر 115 همین جاده واقع شده است.

برترین اقامتگاه ها اطراف کویر سیاه کوه

برای اقامت در نزدیکی کویر سیاه کوه باید به شهر تماشای اردکان مراجعه و هتل یا اقامتگاهی را برای خود رزرو کنید. بعضی از اقامتگاه های بومگردی و هتل های باکیفیت این منطقه عبارت اند از:

هتل کاریز اردکان

هتل مهمانسرای دنیاگردی اردکان

هتل خالو میرزا اردکان

اقامتگاه بومگردی انار اردکان

تماشای های اطراف کویر سیاه کوه

چنانچه دوست دارید از دیگر اماکن نزدیک به پارک ملی و کویر سیاه کوه یزد تماشا کنید، می توانید به اردکان بروید و از کاروانسرا و برج ارجنان، مسجد اردکان، خانه تقدیری و کوچه ضیایی بازدید کنید. نایین یزد نیز فاصله زیادی با کویر سیاه کوه ندارد. در شهر نایین می توانید از اماکن تاریخی و تماشای زیادی نظیر نارین قلعه، خانه پیرنیا، قلعه رستم، قلعه بیاضه، آتشکده سپرو و غار اژدها تماشا کنید.