گجت همراهی که تزریق انسولین را با احتیاج لحظه بیمار تنظیم می نماید، صندلی ایران در فراوری زیست حسگرها چیست؟ - وبلاگ آقا ایرج

به گزارش وبلاگ آقا ایرج، بعضی شرکت های پزشکی دستگاه هایی فراوری نموده اند که میزان قند خون را رصد می نماید تا به طور اتوماتیک دوز انسولین را تنظیم نماید.

به گزارش خبرنگار حوزه علم، فناوری و دانش بنیان گروه دانشگاه خبرگزاری وبلاگ آقا ایرج، 99 سال پیش انسولین برای نخستین بار توسط فردریک بانتینگ، دانشمند کانادایی و همکارش، چارلز بِست کشف شد. انسولین باعث می گردد سلول های کبد با دریافت قند از خون و ذخیره آن به شکل گلیکوژن، قند خون را کاهش دهند و با راهنمایی گلیکوژن در ماهیچه باعث افزایش انرژی شوند. در صورت فقدان یا کمبود انسولین در خون، بدن به ناچار از چربی به عنوان منبع سوخت استفاده می نماید. بنابراین این هورمون به عنوان محور کنترل متابولیسم بدن عمل می نماید.

در بیماری دیابت نوع 1 قدرت فراوری انسولین در بدن انسان کاهش می یابد یا در بعضی موارد قطع می گردد و بنابراین با تزریق روزانه انسولین به صورت زیرپوستی، علائم آن برطرف می گردد. اکنون دانشمندان به یاری فناوری در کوشش اند تا این فرایند را اتوماتیکسازی نمایند.

ماجرا از چه قرار است؟

بعضی از شرکت های فراوری نماینده محصولات پزشکی، دستگاه هایی ترکیبی را فراوری نموده اند که میزان قند خون را رصد می نماید تا به طور اتوماتیک دوز انسولین را تنظیم نماید. ازآنجایی که افراد مبتلا با دیابت نوع 1 بیش از همه درگیر انسولین هستند، این دستگاه برای مبتلایان به این بیماری بسیار سودمند است. این دستگاه ها به طورکلی با استفاده از فناوری تطبیق سطح قند خون، میزان این شاخص را در بدن اندازه گیری می نمایند و سپس انسولین لازم را به بدن تزریق می نمایند. سیستم ترکیبی پمپ به صورت اتوماتیک عمل می نماید و دوز انسولین را برای افراد مبتلابه دیابت نوع 1 تنظیم می نماید. نکته مهم در خصوص این سیستم جدید این است که به صورت هوشمند میزان انسولین را نظاره نموده و در صورت لزوم پمپاژ می نماید.

علت اینکه به این سیستم دستگاه ترکیبی اطلاق می گردد، انجام دو عمل هم زمان نظارت و کنترل است. طبیعتاً با فراوری چنین محصولی، بارِ ذهنی از دوش افراد مبتلابه قند خون برداشته خواهد شد. یکی از مشهورترین محصولات در این زمینه، مینی مد 670جی (MiniMed 670G) است که توسط شرکت مدترونیک (Medtronic) عرضه شده است و یک پمپ انسولین را با فناوریِ حلقه بسته ترکیبی (HCL) ارائه نموده است. سیستم های کنترلی حلقه بسته، مجموعه ای از دستگاه های مکانیکی یا الکترونیکی هستند که به طور اتوماتیک متغیر فرآیند را به حالت دلخواه یا نقطه معین شده و بدون تعامل انسان تنظیم می نمایند.

سیستم پمپ انسولین این شرکت دارای حالت اتوماتیک آنالیز هوشمند (SmartGuard) است که می تواند به طور اتوماتیک هر پنج دقیقه دوز انسولین پایه را آنالیز و تنظیم کند تا احتیاجهای جسمی فرد مبتلابه دیابت نوع 1 برآورده گردد. این امر می تواند بدن فرد را در محدوده گلوکز سالم نگه داشته و کاهش یا افزایش سطح قند خون و خطر مرتبط با عوارض مانند هیپوگلیسمی را بکاهد. هیپوگلیسمی، که به عنوان شرایط افت فشارخون نیز شناخته می گردد، در شرایطی اتفاق می افتد که قند خون مبتلایان به دیابت خیلی پایین بیاید و احساس لرز، ناخوشایندی داشته باشند و در موارد جدی می توانند به حالت اغما بروند. سیستم حلقه بسته از خوانش یک سنسور دائمی گلوکز (CGM) استفاده می نماید و به پمپ دستور می دهد انسولین را در هنگام بالا رفتن قند خون افزایش دهد، و در صورت کم شدن مقدار انسولین آن را متوقف کند.

این محصول چه زمانی عرضه عمومی خواهد شد؟

قرار است شرکت وی سنترا (ViCentra) که در پس پرده ساخت این محصول قرار گرفته است، توزیع آن را در کشورهای منتخب شروع کند. مایکل گریوز، مدیرعامل این شرکت در مصاحبه ای گفت که این محصول در کشور هلند مورد آزمایش قرار گرفته و نتایج امیدوارنماینده ای به دست آورده است.

انتظار می رود سیستم های حلقه بسته در آینده نه چندان دور در شرکت های دیگر نیز فراوری شوند و به بخش رایجی از مدیریت دیابت تبدیل شوند. میلیون ها نفر در دنیا از بیماری دیابت رنج می برند و مدیریت این بیماری و تسهیل و بهبود کیفیت زندگی افراد این بیماری حداقل کاری است که کارشناسان و مهندسان پزشکی باید انجام دهند.

فناوری پمپ انسولین دقیقاً چیست؟

پمپ انسولین وسیله کوچکی است که بعضی از عملنمودهای پانکراس سالم را تقلید می نماید. درواقع این وسیله، دوز مداوم و مخصوصی از انسولین را به صورت 24 ساعت شبانه روز به بدن تزریق می نماید تا جوابگوی احتیاج بدن باشد. این دستگاه پمپ، انسولین بدن را از دو طریق تأمین می نماید:

میزان پایه: مقادیر اندک انسولین که به طور مداوم در طول روز آزاد می گردد تا فراوری انسولین در پانکراس تقلید گردد.

میزان گِردنماینده: میزان انسولین اضافی که برای انطباق بدن با غذایی که خورده است و یا برای تصحیح قند خون بالا، پمپاژ می گردد.

مؤلفه های فناوری انسولین پمپ

این دستگاه با وجود کاربرد بسیار سودمندی که دارد، از اجزای کمابیش ساده ای تشکیل می گردد:

پمپ انسولین: پمپ انسولین وسیله الکترونیکی کوچک و دوره ای است که برای زمان بندی انسولین و نمایش شرایط قند خون بدن مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه همچنین شامل یک محفظه مخزن است.

دستگاه تزریق: دستگاه تزریق شامل یک لوله نازک است که از مخزن به محل تزریق بدن می رود. لوله مزبور در محلی قرار داده می گردد که به طورمعمول تزریق عادی انسولین می گرفته است. این دستگاه تزریق باید هر دو یا سه روز عوض گردد.

مخزن: مخزن کارتریجی پلاستیکی است که انسولین را در خود نگه می دارد و به پمپ انسولین چفت وبست می گردد. هر مخزن می تواند حداکثر 300 واحد انسولین را در خود نگه دارد و باید هر دو تا سه روز یک بار عوض گردد.

سایر مؤلفه ها

در ضمنً با استفاده از بعضی از اجزای دیگر می توان کنترل بیشتری بر اوضاع داشت:

ابزار سنجش قند خون: دستگاهی که به صورت بی سیم، شاخص قند خون را به دستگاه پمپ انتقال می دهد.

نظارت دائمی قند خون: یک فرستنده و سنسور که به صورت بی سیم شاخص گلوکز را به پمپ منتقل می نماید، هشدارهای اولیه از بالا رفتن و پایین آمدن را می دهد، سطح هموگلوبین گلیکوزیله (شکلی از هموگلوبین که عمدتاً برای اندازه گیری شناسایی غلظت قند خون متوسط در طول دوره های طولانی مدت استفاده می گردد) را پایین می آورد و بازه زمانی ای که بدن درگیرِ افت قند خون می گردد را کمتر می نماید.

CareLink® Personal: ابزاری آنلاین که به شما امکان می دهد میزان مصرف انسولین و سطح آن را در طول فعالیت های روزانه خود از طریق دستگاه های هوشمند مانند موبایل ردیابی کنید.

فناوری پمپ انسولینبرای چه کسانی مناسب است؟

بدون تردید بسیاری از افراد مبتلا به دیابت در آینده نه چندان دور از این فناوری بهره مند خواهند شد. به طورکلی، این فناوری برای افرادی که در مدیریت افزایش و کاهش قند خون خود مشکل دارند، افرادی که از هیپوگلیسمی خصوصاً در طول شب می ترسند، افرادی که سطح هموگلوبین گلیکوزیله آنها خارج از محدوده است و صدالبته بیمارانی که به دنبال آزادی و انعطاف پذیری بیشتری در زندگی هستند، مفید خواهد بود.

ساخت زیست حسگر قند خون غیرتهاجمی در ایران

کشور ایران نیز در این حوزه فعال بوده و یکی از دانشمندان ایرانی پیروز شده یک زیست حسگر غیرآنزیمی بسازد که به روش غیرتهاجمی قند خون را اندازه گیری می نماید. به عبارت دیگر در این روش برای اندازه گیری سطح قند، احتیاجی به خون نیست. معمولا برای تشخیص گلوکز موجود در خون از حسگرهای الکتروشیمیایی بر پایه آنزیم استفاده می گردد اما این زیست حسگر با استفاده از عرق بدن میزان قند خون را اندازه گیری می نماید.

4112/پ