CPU یا کارت گرافیک؛ کدام را اول ارتقا دهیم؟ - وبلاگ آقا ایرج

به گزارش وبلاگ آقا ایرج، زمانی که بودجه محدودی داریم و می خواهیم قطعات کامپیوتر را ارتقا دهیم، این سوال پیش می آید که ابتدا سراغ ارتقا CPU برویم یا کارت گرافیک. در این مطلب قصد داریم از زوایای مختلف به همین موضوع بپردازیم تا برای خرید CPU یا خرید کارت گرافیک بتوانید منطقی تر تصمیم بگیرید.

آیا CPU یا کارت گرافیک گلوگاه ایجاد کرده اند؟

در ابتدا درک تفاوت بین CPU و کارت گرافیک اهمیت دارد، زیرا آن ها وظایف کاملاً مجزایی را در رایانه شما انجام می دهند. CPU مغز متفکر سیستم است و مسئولیت پردازش های اصلی را بر عهده دارد. برای درک بهتر، می توان آن را به مدیر کل یک شرکت تشبیه کرد که وظیفه کنترل و هدایت بخش های مختلف را بر عهده دارد. از طرف دیگر، GPU پردازنده گرافیکی است که بطور اختصاصی برای انجام محاسبات پیچیده مرتبط با تصویر و ویدیو ساخته شده است. می توان گفت GPU شبیه طراح گرافیک حرفه ای است که با مهارت بالا، وظیفه پردازش و نمایش داده های بصری را به عهده دارد.

برای اینکه عملکرد سیستم خود را بهینه کنید، باید معین کنید کدام قطعه سخت افزاری گلوگاه سیستم شماست. ارتقا این قطعه که باعث کند شدن عملکرد کلی سیستم می شود، بیشترین تاثیر را در بهبود کارایی خواهد داشت. اما چگونه بفهمیم که کدام قطعه، CPU یا کارت گرافیک، گلوگاه سیستم محسوب می شود؟

برای فهمیدن گلوگاه سیستم، نیاز به یک نرم افزار جانبی نظیر MSI Afterburner داریم تا بتوانیم عملکرد کامپیوتر را به صورت دقیق مانیتور کنیم. با یادگیری تنظیمات MSI Afterburner می توانید در حین اجرای بازی روی ویندوز، آمار سخت افزار را مشاهده کنید. در این حالت، باید به میزان استفاده از کارت گرافیک توجه ویژه ای داشته باشید.

یک روش ساده دیگر برای بررسی اینکه آیا CPU مانع عملکرد سیستم شما می شود، استفاده از Task Manager در ویندوز است. با استفاده از Task Manager می توانید میزان استفاده از CPU را در هنگام انجام کارهای اولیه مانند وبگردی، ویرایش عکس و غیره، بررسی کنید.

ارتقا CPU؛ اگر سیستم برای انجام کارهای ساده با مشکل روبرو می شود

اگر متوجه شدید که استفاده از CPU شما بالا است، حتی زمانی که در حال بازی یا اجرای برنامه های سنگین روی کامپیوتر شخصی خود نیستید، به عنوان مثال اگر فقط چند تب مرورگر باز دارید، به احتمال زیاد CPU شما مانع از عملکرد صحیح رایانه شخصی شما می شود.

در چنین شرایطی، در ویندوز، Task Manager را باز کنید، برنامه ها را بر اساس استفاده از CPU گروه بندی کنید و ببینید که آیا برنامه ای که در حال اجرا هستید نیمی از منابع CPU شما را مصرف می کند یا خیر. اما قبل از اینکه نتیجه بگیرید که CPU شما گلوگاه است، منابع خود را با استفاده از MSI Afterburner در حالی که بازی می کنید، رصد کنید. در ادامه به آن می پردازیم. اگر هم به این نتیجه رسیده اید که باید CPU ارتقا پیدا کند، قبل از خرید باید به نکات مهمی توجه کنید.

ارتقا CPU؛ اگر کارت گرافیک نمی تواند از تمام توان خود استفاده کند

برای مانیتور کردن سخت افزار کامپیوتر هنگام بازی، ابتدا باید نرم افزار MSI Afterburner و Rivatuner Statistics Server را اجرا کنید. سپس، بازی مورد نظر خود را اجرا کنید و باید آمار مربوطه را در گوشه بالا سمت چپ صفحه مشاهده نمایید.

در پی آمار پردازنده گرافیکی (GPU) بگردید و میزان آن را بر اساس درصد پیدا کنید. این میزان نشان دهنده میزان استفاده از کارت گرافیک شما است. اگر این میزان کمتر از 85 درصد باشد، به این معنی است که پردازنده مرکزی (CPU) سیستم شما را محدود کرده (گلوگاه شده است).

در تصویر بالا، در حالی که بازی Valorant را انجام می دهم، میزان استفاده از کارت گرافیک 35 درصد است. به عنوان مثال، کارت گرافیک من RTX 4090 و پردازنده مرکزی ام AMD Ryzen 5900X است. اگرچه به نرخ فریم (FPS) نزدیک به 500 دست پیدا می کنم، نرخ فریم گاهی اوقات به 200-300 فریم در ثانیه کاهش می یابد. چنین آماری اگر مثلا از مانیتور 360 هرتزی استفاده می کنید اصلا ایده آل نیست. بنابراین برای دستیابی به فریم ریت بهتر و با ثبات تر، ابتدا باید CPU را به Ryzen 7800X3D یا 7950X3D ارتقا دهیم.

با این حال، برای تایید گلوگاه سیستم، تست میزان استفاده از کارت گرافیک در چندین بازی مختلف ضروری است. به طور کلی، بهینه سازی ضعیف بازی نیز می تواند باعث پایین آمدن استفاده از کارت گرافیک شود. باید خاطرنشان کنیم اگر در پی ارتقا CPU یا کارت گرافیک هستید، قبل از این کار باید مراقب اشتباهات رایجی باشید که بسیاری از کاربران مرتکب می شوند.

ارتقا کارت گرافیک؛ برای افزایش فریم ریت بازی ها

در نهایت، تصمیم گیری برای اینکه ابتدا CPU یا GPU خود را ارتقا دهید، به بازی هایی که اجرا می کنید و رزولوشنی که با آن سروکار دارید، بستگی دارد.

به عنوان مثال، عناوینی مانند Valorant، Counter-Strike 2، Apex Legends، Fortnite و Overwatch 2 همگی بازی هایی هستند که به پردازنده (CPU) فشار زیادی وارد می کنند. این بازی ها معمولاً با رزولوشن 1080p و 1440p اجرا می شوند و برای رقابت پذیری، حداقل به نرخ فریم 120 نیاز دارید. از آنجایی که نرخ فریم بالاتر فشار بیشتری روی CPU وارد می کند، برای اطمینان از عملکرد روان به یک پردازنده سریع تر نیاز دارید.

با این حال، اگر اغلب بازی های AAA مانند Assassins Creed Mirage، God of War یا Cyberpunk 2077 را با رزولوشن 4K اجرا می کنید، اولویت خود را بر ارتقای کارت گرافیک (GPU) قرار دهید. در رزولوشن های بالاتر، بازی ها برای نمایش فریم های بیشتر، فشار بیشتری روی کارت گرافیک وارد می کنند. بنابراین، اگر با وجود استفاده 90 درصدی یا بالاتر از GPU، به نرخ فریم 60 در این عناوین دست پیدا نمی کنید، به یک کارت گرافیک بهتر نیاز دارید.

منبع: MakeUseOf