در ترجمه بی کیفیت خود مترجم هم متوجه منظور نویسنده نشده است - وبلاگ آقا ایرج

به گزارش وبلاگ آقا ایرج، امیرحسین ذکرگو پروفسور هنرهای شرقی و اسلامی در دانشگاه مالزی و استاد افتخاری دانشگاه ملبورن در گفت گو با خبرنگار خبرنگاران در مورد تأثیر طراحی جلد در فروش کتاب و جذب مخاطب شرح داد: همه کتاب های من در طراحی جلد یونیفرم معین دارند. ممکن است نام طراح و گرافیست تغییر کند ولی طراح تابع یک قالب کلی و معین است چون شخصا بر طراحی روی جلد کتاب نظارت می کنم.

ذکرگو درباره دلیل بیش تر بودن تعداد کتاب های ترجمه شده در زمینه هنر نسبت به کتاب های تألیفی در این زمینه گفت: جهان اکنون یک پیکره مرتبط است و ما از بقیه جهان جدا نیستیم. یعنی اگر اتفاقی چه در غرب و چه در شرق بیفتد و هرکسی آن تفکر را پیشنهاد کند خوب است؛ که ما هم به آن دسترسی پیدا کنیم. با اینکه بیشتر کتاب های من تألیف شده است؛ اما از ترجمه خوب هم استقبال می کنم و مسئله ای با آن ندارم. گرفتاری ما از جایی آغاز می گردد که ترجمه ها بی کیفیت شده اند.

وی درباره منظورش از ترجمه بی کیفیت، شرح داد: ترجمه بی کیفیت ترجمه ای است که وقتی خواننده کتاب را می خواند می فهمد مترجم متوجه نشده که کتاب اصلی چه گفته و در نتیجه نتوانسته مطلب را منتقل کند. با آن که متن ترجمه شده از نظر ادبی و گرامر جملات درستی دارد ولی مترجم مفهوم را نرسانده است. در مرحله بعد همین کتاب نامفهوم به وسیله مترجم به خواننده منتقل می گردد و او هم می پذیرد و فکر می نماید که کتاب را فهمیده است. درنتیجه با جمعی روبرو هستیم که فکر می نمایند کتاب را فهمیده اند ولی در اصل کسی کتاب را متوجه نشده است.

ذکرگو در تعریف ترجمه خوب گفت: ترجمه خوب کتابی است که خواننده در حین مطالعه متوجه منظور مترجم بگردد. یعنی با زمینه های وجودی کتاب ارتباط برقرار کند. مترجم خوب کسی است که خودش به متن اصلی آغشته شده است؛ یعنی عمیقا متن را فهمیده و با آن ارتباط برقرار نموده است. داشتن یک ترجمه خوب زمینه های نقدهای خوب را فراهم می نماید و باعث پویایی فکر ها و نوشته ها می گردد.

وی درادامه اضافه کرد: گاهی اوقات سوال پیش می آید که چرا خارجی ها باید در خصوص هنرهای ما کتاب بنویسند؟ در این زمینه دو وجه مهم داریم، نقطه نظرکسی که از بیرون به موضوع نگاه می نماید و کسی که نزدیک به موضوع است باهم فرق دارد. چشم انداز کامل به چشم انداز ای گفته می گردد که هم از دور و هم از نزدیک دید دارد. مثلا من کتابی درباره نمادشناسی هند دارم و این سوال برای بعضی افراد پیش آمده است که آیا هندی ها بهتر از من درباره هنرشان صحبت نمی نمایند؟ باید گفت لزوما نه، چون من که به عنوان یک خارجی از بیرون به این موضوع نگاه می کنم؛ نگاهم جذابیت دارد. برایم سوال پیش می آید ولی هندی ها این سوال برایشان پیش نمی آید چون موضوع برایشان عادی است. مهم است کسانی دست به قلم و تألیف ببرند که در حد و مقدار نوشتن کتاب باشند و بدانند که چه می گویند.

ذکرگو در رابطه با اینکه تألیف سخت تر است یا ترجمه؛ بیان کرد: البته من هر دو را انجام می دهم. کتابی دارم به نام مبانی سنتی هنر زندگی اصل کتاب، کتاب قطوری نیست ولی ترجمه من از این کتاب بسیار قطورتر است چون نویسنده کتاب فقط درباره مجسمه ها و اشکال نوشته است اما من به خاطر عکس گرفتن از این مجسمه ها چندبار مسافرت رفتم. گاهی برای معنی یک کلمه سه روز تحقیق کردم. تصاویری که در این کتاب است در اصل کتاب وجود ندارد. خیلی به این ترجمه افتخار می کنم چون با عشق ترجمه نموده ام. به نوعی این کتاب را برای عصر امروز دوباره متولد کردم. وقتی می خواهید از ابتدا کتابی را تألیف کنید باید مهارت داشته باشید یعنی وقتی در حین کار سوالی پیش آمد بتوانید جواب آن را خودتان بیابید. باید بتوانید شأن نوشتن را حفظ کنید. خود من در کتاب اسطوره شناسی و هنر هند 25 سال آموخته های چندساله خود را به رشته تحریر درآوردم.

وی درپایان اضافه کرد: متاسفانه نگرشِ کمی بر همه موارد حاکم شده است. کتاب و ترجمه های بی کیفیت زیادی داریم و مردم هم بدون اطلاع آن ها را می خرند. باید سطح فهم خواننده ها به قدری بالا برود که هرکسی به خود اجازه تألیف و ترجمه کتاب ندهد مگر اینکه بر موضوع کاملا مسلط باشد.